De Prophete verweckende hem selven tot den lof Godes, doet een treffelick verhael van des Heeren groote macht, hoocheyt, ende wijsheyt, blijckende soo aen de scheppinge, als aen de regeringe, ende gestadige onderhoudinge aller dingen, belovende dat hy de selve sal roemen al sijn leven, vervloeckende de ondanckbaerheyt der godtloosen.
1
Psalmen 104:1
Psal. 103.1. ende Psal. 146.1.
LOoft den HEERE mijne ziele: ô HEERE mijn Godt, ghy zijt seer groot, ghy zijt bekleedt met Majesteyt ende heerlickheyt.
2
Psalmen 104:2
Of, hy bekleedt , of, omhangt , of, bewindt sich . siet d’aent. Iob 40. op v 5.
Hy bedeckt sich met het licht, als met een kleet:
Psalmen 104:2
Genes. 1.6. Iob 26.7.
hy reckt den hemel uyt als een gordijne.
3 Die
Psalmen 104:3
Hier by worden verstaen de verscheydene contreyen die in de lucht, ofte in het uytspansel zijn, alwaer oock de wolcken gelijck als hangende blijven, als v 13.
sijne oppersalen soldert
Psalmen 104:3
Of, met de wateren , Verstaet die wateren, die boven in de wolcken zijn, Genes. 1.7. Siet Iob 26.8.
in de wateren:
Psalmen 104:3
Hebr. die de wolcken sijnen wagen stelt .
die van de wolcken sijnen wagen maeckt:
Psalmen 104:3
D. op den wint, die snellick voort-vliegt, als of hy vleugelen hadde. siet Ies. 19.1.
Psalmen 104:3
Psal. 18.11. Iesa. 19.1. Apoc. 14.14.
die op de vleugelen des wints wandelt.
4
Psalmen 104:4
Hebr. 1.7.
Hy
Psalmen 104:4
Dat is, hy maeckt ende gebruyckt de Engelen als boden, om allerley saken te verrichten.
maeckt sijne Engelen
Psalmen 104:4
D’apostel Hebr. 1.7. op dese spreucke siende, besluyt dat de Engelen schepselen, ende dienstbare geesten zijn: ofte winden , by de welcke de Engelen in snellicheyt mogen vergeleken worden.
geesten: sijne dienaers
Psalmen 104:4
D. hy geeft haer groote sterckte om sijne oordeelen uyt te richten, also dat sy voort-varen ende doordringen als vyer. hier van worden de Engelen Seraphim genoemt, Iesa. 6.2. het welck beteeckent brandende . Siet 2.Reg 2.11. ende 6.17.
tot een vlammende vyer.
5 Hy
Psalmen 104:5
De Prophete wil hier seggen, dat het aerdrijck soo vaste van den Heere gegrondet zy, als of het op eenen vasten ende stercken bodem, fondament, ofte steunsel stonde. Siet de aenteeck. Psal. 24. op v 2. ende Iob 26. op v 7.
Psalmen 104:5
Psal. 24.2. ende Psal. 78.69. Iob 26.7. ende Iob 38.4, Iob 5, Iob 6.
heeft de aerde gegrondt op hare grontvesten: sy en sal nemmermeer noch eeuwelick niet wanckelen.
6 Ghy hadtse
Psalmen 104:6
D. met de diepe ende grondeloose wateren, die Godt op den eersten dach geschapen heeft, Genes. 1.2.
met den afgront als een kleet
Psalmen 104:6
Te weten, van den beginne der scheppinge tot aen den derden dach, in welcken eerst het aerdrijck drooge geworden is, Genes. 1. ven 9, 10. De wateren hebben oock het aerdrijck ten tijde des sund-vloets overdect, Gen. 7.19.
overdeckt: de wateren stonden boven de bergen.
7
Psalmen 104:7
Het schijnt dat hier door het schelden Godes moeten verstaen worden de stercke winden ende tempeesten. Siet Psal. 18.16. And. Van u schelden , Dat is, van u eernstich bevel. Siet Iob 26. op v 12.
Van u schelden vloden sy, sy haesteden haer wech
Psalmen 104:7
Dat is, van uwe groote ende krachtige stemme, die als eenen donder is.
voor de stemme uwes donders:
8 De
Psalmen 104:8
Ofte, Sy (te weten, de wateren) resen op de bergen, ende daelden door de valleyen, nae de plaetse die ghy hen, [T.w. den wateren] gegrondet hadt .
bergen resen op, de dalen daelden,
Psalmen 104:8
Dat is, in de leechten der aerde. Genes. 1.9, 10. Iob 38.10, 11.
ter plaetse die ghy voor hen gegrondet hadt.
9 Ghy hebt een pale gestelt, die
Psalmen 104:9
T.w. de wateren. Ver gelijckt met de woorden des texts Iob 26.10. ende 38.8, 10, 11. Psal. 148.6. Ierem. Iob 5.22.
sy niet overgaen en sullen:
Psalmen 104:9
T.w. ten zy, Heere, dat ghy het haer gebiet, als in den sundt-vloet geschiet is. Hebr. sy en sullen niet wederkeeren om de aerde te bedecken , ofte, bedeckende de aerde .
sy en sullen de aerde niet weder bedecken.
10 Die de
Psalmen 104:10
Verst. hier door de fonteynen , de rivieren, ende de beken die haren oorspronck uyt de fonteynen nemen, Als te sien is uyt de naest-volgende woorden.
fonteynen uytsendt door de dalen, datse tusschen de geberchten henen
Psalmen 104:10
D. loopen. also oock Psal. 105.41.
wandelen.
11 Sy drencken al’t gedierte des velts: de wout-ezels
Psalmen 104:11
T.w. met de wateren der fonteynen ende rivieren. And. Sy lesschender haren dorst mede .
brekender haren dorst [mede].
12 By deselve woont
Psalmen 104:12
D. de vogelen, die in den hemel, dat is, in de lucht, vliegen.
het gevogelte des hemels, een stemme gevende van tusschen de tacken.
13 Hy
Psalmen 104:13
D. hy bevochtichtse, T.w. met het regen-water.
drenckt de bergen
Psalmen 104:13
D. uyt de wolcken, als v 3.
uyt sijne opper-salen: de
Psalmen 104:13
Als of hy seyde, het aerdrijck wort met den regen sijnen dorst gebluscht, na dat het lange dorst geleden heeft.
aerde wort versadicht
Psalmen 104:13
D. Van den regen, den welcken Godt alleene geeft. Ier. 10.13. ende 14.22. Of, Van den regen, die uyt uwe wercken, ô Heere, D. uyt de wolcken, gelijck als een vrucht voortcomt. Van den regen wast het koorn ende gras, Item alle kruyden ende boom-vruchten. Vgel. hier mede Iob 38.26, 27, 28. Deut. 11.14, 15.
van de vrucht uwer wercken.
14 Hy doet
Psalmen 104:14
Siet d’aent. 1.Reg. 18.5.
het gras uytspruyten voor de beesten, ende
Psalmen 104:14
T.w. Allerley kruyt, tot spijse, ende tot medicine.
het kruyt tot dienst des menschen, doende
Psalmen 104:14
T.w. ’t koorn, daer’t broot van gemaeckt wort, als Iob 28.5. Eccl. 11.1. Ies. 28.28. ende 30.23. het woort broot beteeckent hier, als op vele andere plaetsen, allerley spijse.
’tbroot uyt de aerde voortkomen,
15 Ende
Psalmen 104:15
T.w. doet hy voortkomen. Den wijn , D. den wijnstock, daer de druyven vol wijns aen wassen.
den wijn, die’t herte des menschen
Psalmen 104:15
Siet Iud. 9.9, 13. Psal. 23.5.
verheucht, doende het aengesichte blincken
Psalmen 104:15
Het was eertijts seer gebruyckelick in het Ioodsche lant, dat de menschen haer lichaem, insonderheyt het hooft ende ’t aengesichte met olye bestreken, om het selve te verfrisschen, Psal. 23.5.
van olye: ende
Psalmen 104:15
D. het koorn, daermen ’t broot van maeckt.
het broot, dat het herte des menschen
Psalmen 104:15
Of, onder-steunt, onder-stutt . Siet 1.Reg. 13. op v 7.
sterckt.
16
Psalmen 104:16
D. de seer hooge boomen. Siet de aenteeck. bov. Psal. 80. op v 11. ofte, die sonder menschen arbeyt, alleen door Godts regeringe, worden opgebracht.
De boomen des HEEREN
Psalmen 104:16
T.w. van den regen. als of hy seyde, hoe groot, ende hoe hooge dat de boomen zijn, so krijgen sy voetsels of laefsels genoech van den regen, om te groeyen ende te wassen.
worden versadicht,
Psalmen 104:16
Dese boomen wassen seer hooge ende groot, insonderheyt op den berch Libanon.
de ceder-boomen van Libanon, die hy geplant heeft.
17 Alwaer
Psalmen 104:17
Siet Genes. 7.14. ende Levit. 14.7.
de vogelkens nestelen: Des
Psalmen 104:17
Siet Levit. 11. op v 19.
Oyevaers huys zijn
Psalmen 104:17
Siet 1.Reg. 5.8.
de denne-boomen.
18 De hooge bergen zijn voor de steen-bocken:
Psalmen 104:18
T.w. de gaten en kloven die in ende tusschen de rotzachtige geberchten zijn.
De steenrotzen zijn een vertreck
Psalmen 104:18
Siet Prov. 30.24, 26.
voor de Konijnen.
19 Hy heeft de Mane gemaeckt
Psalmen 104:19
Siet Genes. 1.14.
tot de gesette tijden: de Sonne
Psalmen 104:19
Namel. waer, ende wanneer sy tot alle tijden des jaers sal ondergaen; Hebr. haren inganck , T.w. wanneer sy in hare slaep-kamer sal gaen. Siet Iob 38.12. Psal. 19.6.
weet haren onderganck.
20 Ghy
Psalmen 104:20
T.w. door den onder-ganck der Sonne.
beschickt de duysternisse, ende het wort nacht, in
Psalmen 104:20
T.w. nacht.
den welcken al het gedierte des wouts
Psalmen 104:20
Te weten, Elck uyt sijn hol, ofte schuyl-plaetse.
uyt treedt,
21
Psalmen 104:21
T.w. kruypen uyt hare holen.
Psalmen 104:21
Iob 39.1, Iob 2. Iesa. 31.4.
De jonge leeuwen,
Psalmen 104:21
Hy wil seggen, dat het briesschen der leeuwen is als haer gebedt, daer mede sy van Godt nootdurft des levens versoecken.
briesschende om eenen roof, ende om hare spijse van Godt te soecken.
22 De Sonne opgaende,
Psalmen 104:22
T.w. nae hare holen. Hebr. sy vergaderen sich .
maken sy sich wech, ende liggen neder in hare
Psalmen 104:22
Hebr. wooningen .
holen.
23 De mensche gaet [dan] uyt tot sijn werck, ende nae sijnen
Psalmen 104:23
Of, acker-werck , of lant-bouwerye .
arbeyt tot den avont toe.
24
Psalmen 104:24
Of, hoe vele .
Hoe groot zijn uwe wercken, ô HEERE? Ghy hebtse alle met wijsheyt gemaeckt, het aerdrijck is vol van
Psalmen 104:24
D. van rijckommen, die u eygentlick toebehooren.
uwe goederen.
25 Dese zee, die groot ende
Psalmen 104:25
Hebr. wijt aen beyden handen . D. aen beyde zijden breet ende ruym. als Gen. 34.21. Nehem. Iesa. 7.4.
wijt van ruymte is; daer in is’t wriemelende gedierte, ende dat sonder getal, kleyne gedierten met groote.
26 Daer wandelen de schepen, [ende] de
Psalmen 104:26
Siet Psal. 74.14. dit Zee-monster wort wijtluchtich beschreven, Iob 40. v. 20.
Leviathan, dien ghy geformeert hebt,
Psalmen 104:26
Even als de Behemoth , ende andere beesten op de bergen spelen, Iob 40.15.
om daer inne te spelen.
27
Psalmen 104:27
T.w. alle die dieren van de welcke boven gesproken is.
Sy alle
Psalmen 104:27
Psal. 145.15.
wachten op u, dat ghy [hen]
Psalmen 104:27
D. de spijse die ghy haer verordineert hebt.
hare spijse geeft
Psalmen 104:27
D. Ter bequamer tijt.
te sijner tijt.
28 Geeft ghyse hen, sy vergaderense: doet ghy uwe hant open, sy worden met
Psalmen 104:28
Siet Iob 21. op v 13.
goet versadicht.
29
Psalmen 104:29
D. als ghy hen uwen segen ontreckt.
Psalmen 104:29
Psal. 30.8.
Verbercht ghy u aengesichte, sy worden verschrickt:
Psalmen 104:29
Hebr. Vergadert ghy haren adem .
neemt ghy haren
Psalmen 104:29
Hebr. Geest .
adem wech,
Psalmen 104:29
Of, sy gaen uyt , of, sy geven den geest op , of, sy ademenen uyt .
sy sterven, ende sy keeren weder
Psalmen 104:29
D. Tot het gene daer sy van gemaeckt zijn.
tot haren stof.
30 Sendt ghy
Psalmen 104:30
Verstaet dit van den heyligen Geest, door den welcken aenvanckelick alle dingen geschapen zijn, nu noch onder-houden ende vernieuwt worden, als Iob 33.4. Psal. 33.6.
uwen Geest uyt, so wordense geschapen, ende
Psalmen 104:30
T.w. nieuwe schepselen voortbrengende in plaetse van de verstorvene ende verdorvene. Eccl. 1.4.
ghy vernieuwt het gelaet des aerdrijcx.
31 De Heerlickheyt des HEEREN zy tot in der eeuwicheyt: de HEERE
Psalmen 104:31
D. dat hy een goet behagen in sijne wercken hebbe, om de selve te onderhouden, ende niet te verderven: hier van is het contrarie, dat de Heere geseyt wort berouw te hebben dat hy den mensche, ofte andere wercken geschapen heeft, ende de selve te willen verderven.
verblijde sich in sijne wercken.
32 Als hy de aerde aenschouwt, so
Psalmen 104:32
Te weten, voor sijne groote heerlickheyt ende Majesteyt. Siet Exod. 19.18.
beeft sy: als hy de bergen aenroert, so
Psalmen 104:32
Dit is een teecken van schrick ende verveernisse, als Psal. 144.5.
roocken sy.
33
Psalmen 104:33
Psal. 63.5. ende Psal. 146.2.
Ick sal den HEERE singen in mijn leven: ick sal mijnen Godt psalm-singen, terwijle ick noch ben.
34
Psalmen 104:34
Of, mijne aendachtige reden .
Mijne overdenckinge van hem, sal soete zijn: ick sal my in den HEERE verblijden.
35
Psalmen 104:35
And. O dat de sondaers vander aerden verdaen wierden, etc. T.w. die haer overgeven tot sondigen, als Psal. 1.1. Ioh. 9.31. Ende ondanckbaer zijnde, den Heere niet en eeren in ’t gebruyck sijner schepselen, van de welcke in desen Psalm, tot Godes lof, gesproken is.
De sondaers sullen van der aerde verdaen worden, ende de godtloose en sullen niet meer zijn. Looft den HEERE, mijn ziele:
Psalmen 104:35
D. looft den Heere . Het Hebr. woort Halelujah , heeft de Christelicke kercke van de Ioodsche kercke behouden, dienende om malkanderen te verwecken tot lof Godes in de heylige vergaderingen. siet Apoc. 19.1, 3.
Halelu-Iah.
Gods heerlijkheid in de schepping
1 LOOF
Psalmen 104:1
Ps. 103:1. Ps. 146:1.
den HEERE, mijn ziel; o HEERE, mijn God, Gij zijt zeer groot, Gij zijt bekleed met majesteit en heerlijkheid.
2 Hij bedekt Zich met het licht, als met een kleed;
Psalmen 104:2
Gen. 1:6. Job 26:7.
Hij rekt den hemel uit als een gordijn.
3 Die Zijn opperzalen zoldert in de wateren, Die van de wolken Zijn wagen maakt,
Psalmen 104:3
Ps. 18:11. Jes. 19:1. Openb. 14:14.
Die op de vleugelen des winds wandelt.
4
Psalmen 104:4
Hebr. 1:7.
Hij maakt Zijn engelen geesten, Zijn dienaars tot een vlammend vuur.
5 Hij
Psalmen 104:5
Job 26:7. Job 38:4, Job 5, Job 6. Ps. 24:2. Ps. 78:69.
heeft de aarde gegrond op haar grondvesten; zij zal nimmermeer noch eeuwiglijk wankelen.
6 Gij hadt ze met den afgrond als een kleed overdekt; de wateren stonden boven de bergen.
7 Van Uw schelden vloden zij, zij haastten zich weg voor de stem Uws donders.
8 De bergen rezen op, de dalen daalden, ter plaatse, die Gij voor hen gegrond hadt.
9 Gij hebt een paal gesteld, dien zij niet overgaan zullen; zij zullen de aarde niet weder bedekken.
10 Die de fonteinen uitzendt door de dalen, dat zij tussen de gebergten henen wandelen.
11 Zij drenken al het gedierte des velds; de woudezels breken er hun dorst mede .
12 Bij dezelve woont het gevogelte des hemels, een stem gevende van tussen de takken.
13 Hij drenkt de bergen uit Zijn opperzalen; de aarde wordt verzadigd van de vrucht Uwer werken.
14 Hij doet het gras uitspruiten voor de beesten, en het kruid tot dienst des mensen, doende het brood uit de aarde voortkomen.
15 En den wijn, die het hart des mensen verheugt, doende het aangezicht blinken van olie; en het brood, dat het hart des mensen sterkt.
16 De bomen des HEEREN worden verzadigd, de cederbomen van Libanon, die Hij geplant heeft;
17 Alwaar de vogeltjes nestelen; des ooievaars huis zijn de dennebomen.
18 De hoge bergen zijn voor de steenbokken; de steenrotsen zijn een vertrek voor de konijnen.
19 Hij heeft de maan gemaakt tot de gezette tijden, de zon weet haar ondergang.
20 Gij beschikt de duisternis, en het wordt nacht, in denwelken al het gedierte des wouds uittreedt:
21
Psalmen 104:21
Job 39:1, Job 2. Jes. 31:4.
De jonge leeuwen, briesende om een roof, en om hun spijs van God te zoeken.
22 De zon opgaande, maken zij zich weg, en liggen neder in hun holen.
23 De mens gaat dan uit tot zijn werk, en naar zijn arbeid tot den avond toe.
24 Hoe groot zijn Uw werken, o HEERE? Gij hebt ze alle met wijsheid gemaakt; het aardrijk is vol van Uw goederen.
25 Deze zee, die groot en wijd van ruimte is, daarin is het wriemelende gedierte, en dat zonder getal, kleine gedierten met grote.
26 Daar wandelen de schepen, en de Leviathan, dien Gij geformeerd hebt, om daarin te spelen.
27 Zij allen
Psalmen 104:27
Ps. 145:15.
wachten op U, dat Gij hun hun spijze geeft te zijner tijd.
28 Geeft Gij ze hun, zij vergaderen ze; doet Gij Uw hand open, zij worden met goed verzadigd.
29
Psalmen 104:29
Ps. 30:8.
Verbergt Gij Uw aangezicht, zij worden verschrikt; neemt Gij hun adem weg, zij sterven, en zij keren weder tot hun stof.
30 Zendt Gij Uw Geest uit, zo worden zij geschapen, en Gij vernieuwt het gelaat des aardrijks.
31 De heerlijkheid des HEEREN zij tot in der eeuwigheid; de HEERE verblijde Zich in Zijn werken.
32 Als Hij de aarde aanschouwt, zo beeft zij; als Hij de bergen aanroert, zo roken zij.
33
Psalmen 104:33
Ps. 63:5. Ps. 146:2.
Ik zal den HEERE zingen in mijn leven; ik zal mijn God psalmzingen, terwijl ik nog ben.
34 Mijn overdenking van Hem zal zoet zijn; ik zal mij in den HEERE verblijden.
35 De zondaars zullen van de aarde verdaan worden, en de goddelozen zullen niet meer zijn. Loof den HEERE, mijn ziel. Hallelujah.
